ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Από το κολ στην Αρχαία Αίγυπτο μέχρι την ελληνορωμαϊκή γλυπτική και τα πορτρέτα των μεγάλων Ευρωπαίων, το ακλόνητο βλέμμα των γυναικών έχει παραμείνει διαχρονικό. Ανεξάρτητα από το μέσο ή το νόημα, διαπερνά. Δύο μάτια ή ένα, καλυμμένα με μυστικότητα ή φανερά, η κατανόηση του βλέμματος, της ισχύος του και της φωτεινότητάς του παραμένει αδιαμφισβήτητη στην τέχνη ανεξάρτητα από τον πολιτισμό.
Αν κι οι Αιγύπτιοι κι οι Ρωμαίοι απέδειξαν τη δύναμη του βλέμματος, ήταν σε μεταγενέστερους πίνακες και φωτογραφίες που έγινε τόσο σαγηνευτικό. Για παράδειγμα, το Study of an Odalisque του Jean Auguste Dominique Ingres (1780-1867) παρουσιάζει μια φιγούρα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, στραμμένη προς το θεατή. Με το σκοτεινό φόντο, η μορφή της λάμπει με μια σχεδόν απόκοσμη ωχρότητα, σε έντονη αντίθεση με τη σκιά.
Ο Ingres ήταν νεοκλασικιστής, μια καλλιτεχνική περίοδος που καθορίστηκε από την επιστροφή στη λεπτομέρεια και την ανακάλυψη. Έτσι, το Odalisque αποτελούσε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο της περιόδου. Ευλύγιστες μορφές με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα που εμφανίζονταν γυμνές. Παρά όμως την πλήρη έκθεση, το παράδειγμα παραμένει μυστηριώδες—το βλέμμα εξακολουθεί να είναι αβέβαιο, κοιτάζοντας σε απόσταση.
Η δουλειά του Ingres φέρει αρκετή ομοιότητα με μια φωτογραφία της Δούκισσας de Castiglione, από τη δεκαετία του 1860. Αυτή τραβήχτηκε περίπου την περίοδο που ο Ingres πέθανε, καθώς ο Pierre-Louis Pierson ήταν ενεργός σε μια παρόμοια περίοδο, ανοίγοντας το στούντιό του τη δεκαετία του 1840.
Η σύνθεση της δούκισσας είναι παρόμοια, καθώς γυρίζει το κεφάλι της στα δεξιά, με τους ώμους της εκτεθειμένους. Δείχνει κι αυτή το ένα μάτι, αλλά αυτή τη φορά η σκιά δεν έρχεται από το προσκήνιο. Αντίθετα, η δούκισσα κρατά ένα πλαίσιο που βινιετάρει το μάτι της, δρώντας ως μάσκα. Το οβάλ σχήμα γύρω από το μάτι της είναι αρκετά παρόμοιο με το αποστρογγυλεμένο σχήμα του Ingres, αλλά η γυναίκα έχει τον έλεγχο καθώς βλέπει τα πάντα, ενώ ο θεατής δεν μπορεί να απολαύσει τη μορφή της με τα δικά του μάτια.
Η μεγαλύτερη διαφορά ήταν το daguerreotype, που πήρε το όνομά του από τον εφευρέτη Louis Daguerre. Η πιο πρώιμη κοινή μορφή της φωτογραφίας, η τεχνική daguerreotype άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος απεικονιζόταν—απέχοντας παρασάγγας από την λεπτομερή ζωγραφική του παλιού κόσμου και του ρεαλισμού. Αντίθετα, ο Pierre-Louis Pierson κοιτούσε στενά τον κόσμο γύρω του, επιτρέποντας στην κάμερα να απαθανατίσει τα μάτια. Με τη φωτογραφία, υπήρχε ο χώρος για να δεις την ψυχή.
Πηγαίνοντας πιο παλιά από τους νεοκλασικιστές, στους μεγάλους Ευρωπαίους, τα πιο σαγηνευτικά βλέμματα βρίσκονταν πάντα στις δημιουργίες του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Το γυναικείο του βλέμμα είχε τόσο αυτοπεποίθηση, όσο και αβεβαιότητα, αποφασιστική κατεύθυνση, αλλά και μια διστακτικότητα. H La belle ferronnière αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα: ακόμα κι η ίδια η γυναίκα είναι άγνωστη, μόνο τα σκούρα μάτια της έχουν μείνει στο χρόνο. Είναι λαμπρή, μέσα σε μια κόκκινη ρόμπα, αλλά η άψογη επιδερμίδα της και το σκοτεινό της βλέμμα αντέχουν. Ο κόσμος της, παλιός και σκοτεινός, ζωντανεύει χάρη στη μοναδική απεικόνιση του Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Αιώνες αργότερα, ήταν ο Paul Klee που αποδόμησε το βλέμμα, με ακάλυπτους τους ώμους στον πίνακά του Open-Eyed Group. Το βλέμμα είναι τρομακτικά αποκαλυπτικό—απέχοντας από τις πλάγιες ματιές των ελκυστικών παρθένων. Η επιδερμίδα και τα μάτια χορεύουν πάνω στον καμβά, χωρίς να δίνουν σημασία στη σύνθεση ή τα χρώματα.
Η σύγχρονη τέχνη του Paul Klee, κατά την ιστορική του στιγμή, αφαίρεσε τη σκιά και το βάθος των μεγάλων Ευρωπαίων και των φωτογράφων που προσπαθούσαν απεγνωσμένα να απαθανατίσουν τον «αληθινό κόσμο». Σε αντίθεση, οι φιγούρες πρακτικά επιπλέουν και προεξέχουν, σπάζοντας την παράδοση με τα μαύρα και λευκά μάτια. Το αποτέλεσμα είναι ανανεωτικά αφαιρετικό. Λείπουν οι κρυμμένες γυναίκες. Είναι ελεύθερες να κοιτούν και να αποδέχονται τη δική τους μεγαλειώδη αγνότητα και τον αισθησιασμό, όπως απεικονίζεται ισχυρά μόνο με γραμμές και σχήματα.
Από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ο αιώνα, ένα βλέμμα αφοπλίζει και γοητεύει, πυροδοτεί και χαροποιεί. Αυτοί οι πίνακες διατηρούνται πιο ισχυρά στο χρόνο, χαραγμένοι βαθιά στη μνήμη όσων συναντούν τα μάτια του θέματος. Αν και ποτέ δεν θα μπορέσουμε να αιχμαλωτίσουμε πλήρως το μεγαλείο αυτών των αινιγματικών βλεμμάτων και της ομορφιάς στην οποία ανήκουν, μπορούμε να τα θαυμάσουμε μέσα στη μαγεία τους που αναβλύζει. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούνται για πάντα.
Όταν επικεντρωνόμαστε κάπου, ρίχνουμε το βλέμμα μας πάνω του. Η ίδια η λέξη “βλέμμα” προκαλεί ένταση, πάθος και μια προδιάθεση να ονειρευτείς. Χρησιμοποιείται συχνά σε αγγλικές ιδιωματικές φράσεις - “ένα βλέμμα πόθου”, “ένα βλέμμα στην ψυχή κάποιου”. “να συναντήσεις το βλέμμα κάποιου” –αλλά τι σημαίνει πραγματικά αυτή η λέξη, με τις τόσες ποιητικές χρήσεις;
Την ίδια αυτή ερώτηση κι αυτό το συναισθηματικό, δυνατό και ξεχωριστό χαρακτηριστικό του βλέμματος εξερευνά η La Prairie με την τελευταία δημιουργία της. Στη La Prairie, τα όρια της καινοτομίας συνεχώς πηγαίνουν πιο μακριά, η δύναμη της επιστήμης του χαβιαριού ενισχύεται πάντα και νέα στοιχεία των δυνατοτήτων της εξερευνούνται συνεχώς. Με τη σύνθεση του Caviar Premier, της τελευταίας καινοτομίας στο χαβιάρι από τους επιστήμονες της La Prairie, το μάτι γίνεται το επίκεντρο του ελβετικού επιστημονικού εγχειρήματος της La Prairie. Οι πλήρεις δυνατότητες ανόρθωσης του χαβιαριού αξιοποιούνται για πρώτη φορά, ώστε να αναζωογονήσουν, να ανορθώσουν και να επανακαθορίσουν το βλέμμα.
Η La Prairie παρουσιάζει το Skin Caviar Eye Lift τον πρώτο ορό για ολόκληρη την περιοχή των ματιών, συμπεριλαμβανομένων και των φρυδιών – μια απαλή, αλλά αποτελεσματική απάντηση στις ανησυχίες για την ανόρθωση και τη σύσφιξη των ματιών. Το βλέμμα ανορθώνεται, αναζωογονείται, επανακαθορίζεται και ζωντανεύει ξανά, με μια νέα εμφάνιση και μια νέα οπτική.
